Biała ryba? Tak, ale tylko z niebieskim znakiem MSC!

Białymi rybami nazywane są gatunki ryb o białym, delikatnym mięsie i niskiej zawartości tłuszczu. Są to jedne z najpopularniejszych ryb wśród polskich konsumentów. Przeciętny Polak zjada ponad 5,5 kg białych ryb rocznie, co stanowi ok. 40 proc. całkowitego spożycia ryb i owoców morza w Polsce¹.

Przez lata białe ryby królowały na polskich stołach jako podstawa piątkowego obiadu. Dziś coraz chętniej wybierane są przez wszystkich tych, którzy w trosce o swoje zdrowie i dietę szukają łatwo przyswajalnego i pełnowartościowego białka. Jak podkreślają dietetycy, spożywanie białych ryb ma wiele zalet dla naszego zdrowia, m.in. pomaga dostarczyć organizmowi niezbędne witaminy i składniki mineralne.

Białe ryby, takie jak dorsz, mintaj, miruna czy halibut, to doskonałe źródło łatwo przyswajalnego białka oraz kluczowych witamin i składników mineralnych, w tym witamin z grupy B oraz witaminy A i D, a także jodu, selenu, wapnia i potasu, które wspierają odporność, zdrowie kości i układu nerwowego. Charakteryzują się niską zawartością tłuszczu i kalorii, co czyni je idealnym wyborem dla osób dbających o sylwetkę, sportowców oraz tych z chorobami układu krążenia. Dodatkowo, zawierają mniej zanieczyszczeń środowiskowych, takich jak metale ciężkie, dzięki czemu są bezpieczne także dla kobiet w ciąży i dzieci – tłumaczy dr Joanna Jurek, doktor nauk biomedycznych,
ekspertka z zakresu immuno-odżywiania i nutri-psychiatrii,
autorka książki „Ryby w zdrowej diecie”.

Dobry wybór dla nas i Oceanów

Jednak coraz więcej Polaków zadaje sobie pytanie, jaki wpływ mają nasze wybory kulinarne na środowisko. Wyniki badania przeprowadzonego przez niezależną agencję GlobeScan² wskazują, że aż 89 proc. polskich konsumentów jest zaniepokojonych stanem ekosystemów morskich. Te obawy znajdują odzwierciedlenie w rzeczywistości. Według danych Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa problem nadmiernych połowów dotyczy już ponad 37 proc. stad ryb na świecie³. Czy w takim razie, chcąc działać dla dobra środowiska, powinniśmy przestać jeść ryby?

Wpływ rybołówstwa na ekosystemy morskie zależy od wielu czynników, takich jak gatunek ryby, miejsce połowu, warunki środowiskowe czy stosowane metody. Aby podejmować świadome, dobre dla środowiska decyzje, nie musimy rezygnować z jedzenia ryb. Natomiast powinniśmy sprawdzać, skąd pochodzą i w jaki sposób zostały złowione. Przykładem może być dorsz – podczas gdy populacja dorsza atlantyckiego pozostaje stabilna, sytuacja dorsza bałtyckiego, zwłaszcza jego wschodniego stada, od lat jest bardzo zła. Konsumenci często nie dysponują tak szczegółową wiedzą, dlatego z pomocą przychodzi im certyfikat MSC, który pozwala w prosty sposób rozpoznać ryby pochodzące ze zrównoważonych połowów – mówi Marta Kalinowska,
Country Manager na Polskę i Europę Centralną
w organizacji pozarządowej MSC.

Niebieski certyfikat MSC to gwarancja, że ryby i owoce morza pochodzą z dobrze zarządzanych, stabilnych łowisk, a połowy w mniejszym stopniu wpływają na ekosystem morski, nie zaburzają̨ jego równowagi i pozostawiają więcej ryb w oceanie. To także sposób, na wspieranie tych rybaków, którzy działają w sposób odpowiedzialny, z poszanowaniem środowiska, i jednocześnie zachęta dla kolejnych do wprowadzania bardziej zrównoważonych praktyk połowowych.

Białe ryby z niebieskim znakiem

Optymizmem napawa fakt, że ok. 74% poławianych białych ryb pochodzi z certyfikowanych rybołówstw, spełniających rygorystyczne wymogi Standardu Zrównoważonego Rybołówstwa MSC. To przekłada się na szeroką ofertę produktów z certyfikatem MSC. W Polsce dostępnych jest już ponad 150 takich produktów.

Są to zarówno ryby świeże, mrożone, jak i gotowe dania, czy nawet certyfikowane karmy dla zwierząt z dodatkiem białych ryb. Wśród produktów tych dominuje mintaj i dorsz, ale z certyfikatem MSC dostępne są także: czarniak (dorsz czarny), halibut, morszczuk, miruna, plamiak czy łupacz.

Największy wybór białych ryb z certyfikatem MSC można znaleźć w ofercie FRoSTA (100% produktów rybnych FRoSTA posiada certyfikat MSC) oraz firmy Abramczyk. Wśród sieci handlowych niekwestionowanym liderem jest Lidl, na kolejnych pozycjach plasują się Kaufland i ALDI.

Wciąż jednak pozostaje wiele do zrobienia. Szacujemy, że produkty MSC stanowią obecnie ok. 5-10% wszystkich produktów z białych ryb dostępnych na polskim rynku. Biorąc pod uwagę fakt dużej dostępności surowca z certyfikowanych rybołówstw, polscy przetwórcy i sieci handlowe mogą łatwo zmienić tę sytuację. Apelujemy do firm o większe zaangażowanie w zrównoważony rozwój i dbałość o zasoby mórz i oceanów! A konsumentów zachęcamy do wspierania tego postulatu, poprzez odpowiedzialne wybory przy sklepowych półkach – komentuje Marta Kalinowska z MSC.

Więcej informacji: www.msc.org/pl/biale-ryby


^{1 Obliczenia MSC na podstawie danych Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej: całkowite spożycie ryb i owoców morza w 2023 r. – 13,67 kg / osobę; spożycie ryb białych (mintaj, czarniak, ryby płaskie, dorsz, morszczuk, miruna) w 2023 r. – 5,57 kg / osobę. Konsumpcja liczona wg masy żywej. Rynek Ryb nr 35 / 2024
2 Dane na podstawie badania przeprowadzonego przez niezależną agencję badawczą GlobeScan w okresie od 22 stycznia do 6 marca 2024 r. w 23 krajach z udziałem ponad 27 tys. osób. W Polsce przebadanych zostało 743 respondentów, w tym 600 konsumentów ryb i owoców morza.
3 UN FAO. 2024. “The State of World Fisheries and Aquaculture 2024. Blue Transformation in action.” Rome, FAO. https://doi.org/10.4060/cd0683en}